Lễ cắm nêu cúng lúa là nghi lễ không thể thiếu được trong cuộc sống tâm linh của người M’nông nhằm cầu mong thần linh che chở & phù hộ cho lúa tốt, được mùa, mái ấm gia đình no ấm, niềm vui sướng. Lễ cắm nêu cúng lúa đc ra mắt lúc lúa đã được khiến cỏ, vun gốc hai lần.
Đại ý lời khấn: từ bây giờ ta báo cho hồn lúa, hồn kê, hồn bầu, hồn bí ta sẽ cắm nêu cúng lúa. các thần lúa, thần kê, thần đậu, thần mướp tới ngày đó những thần gọi nhau về ăn lợn, ăn gà, ăn vịt, uống rượu nhà ta. Mời những thần ở luôn luôn ngôi nhà mình. Khấn vái hẹn ngày mang các thần lúa kết thúc, chủ rẫy mở màn khiến nêu cúng lúa.
Lễ cắm nêu cúng lúa
đc tiến hành như sau: Buổi
sáng ngày
chuẩn bị cắm nêu cúng lúa, chủ rẫy
đi ra khu rẫy sẽ cúng lúa, lấy dây buộc túm phần lá của vài bụi lúa
& khấn
thông tin cho thần lúa biết ngày
khiến cho lễ cắm nêu cúng lúa.
Lễ vật gồm: lợn, gà, vịt, rượu, hai cây nêu đã khiến cho (một cây để cắm trước nhà, một cây cắm ở bên cạnh rẫy), cây cau rừng, cây lúa khô, củ bí kì nam (khắc thành mặt người). những con vật hiến sinh này đều đc buộc quanh cột nêu từ tối hôm trước cho đến sáng hôm sau.
Tối hôm đó
gia chủ khấn vái mời
các thần lúa, thần ngô, thần đậu, thần mướp, thần bầu bí
đến ăn lợn gà
& ở lại
ngôi nhà của mình.
sáng sủa hôm sau chủ nhà giết những con vật hiến sinh này lấy tiết, mật, gan, tim & một con gà đem vào rẫy làm lễ cúng. Chủ rẫy dựng một cây nêu ở bên trên rẫy và lấy tiết con vật hiến sinh sứt vào cây nêu, xin xỏ thần lúa bình thản ở lại sở hữu rẫy mái ấm gia đình nhà của mình. Rồi khấn: Ơi rừng núi tổ tiên, hỡi các thần: thần lúa, thần rừng, thần suối, thần rau. hôm nay mời các thần về phía trên cộng mái ấm gia đình tôi ăn một giở cơm trắng, mái ấm gia đình tôi làm lễ cúng các thần, xin những thần phù hộ đảm bảo an toàn cho rẫy lúa gia đình tôi được có lợi, đc trúng mùa, ngăn ko cho con sâu, con chuột, con sóc cắn phá hoại rẫy lúa, vì vậy gia đình tôi nghèo mong các thần thông cảm, có tiết ăn tiết, có gan ăn gan, sở hữu rau ăn rau, với gà ăn gà, sở hữu vịt ăn vịt…. những thần hãy cùng mái ấm gia đình tôi uống rượu bắt buộc. Hỡi các thần hãy về đây cộng ăn cơm cộng uống rượu nên cùng mái ấm gia đình có bà con.
khi cúng rẫy chấm dứt, gia chủ chặt một vài cây cau rừng mang về cộng với củ bí kì nam (tượng trưng cho thần giữ nhà) đem lại đặt trước nhà để xua đuổi ma quỷ. Người M’nông khái niệm rằng, củ bí kì nam sẽ lưu lại cho gió bão không tràn qua rẫy, những thần xấu, thần tàn ác như thần Krăch, thần Ndu thấy củ bí kì nam cũng nên giảm xa, ko vào phá rẫy.
Cúng trên rẫy dứt, về nhà: chủ nhà lấy tiết gà, vịt trét vào cây nêu ở nhà rồi khấn vái: hôm nay mời những thần sâu, thần mối về nhà uống rượu, ăn thịt, mong các thần sâu, thần mối ăn no uống say bảy tám ngày ngay tắp lự, ngủ thật say ba bốn tháng mới tỉnh, không ra đc rẫy để phá lúa. Bà vợ chủ rẫy hát cúng: Hỡi các thần hãy xua đuổi con chuột, con sóc, con heo rừng tránh xa không vào rẫy phá lúa, phù hộ cho mái ấm gia đình đc mùa, gia đình tôi sẽ khiến lễ tạ ơn những thần.
kế tiếp người nhà cũng ko quên mời khách đến chung vui với gia đình, họ cùng nhau gặp ca hát, nhấp những ché rượu phải vui lòng. Rồi đông đảo người khai mạc uống rượu, người trộn lúa giống lúc trỉa lúa được mời uống trước, tiếp tới gia chủ & bà con anh em trong bon buôn bản. hầu hết người vừa uống rượu vừa đánh chiêng hát múa sung sướng cùng hòa quyện sở hữu tiếng động hùng vĩ của núi rừng trầm bổng, dòng âm hưởng của cuộc sống lao lực nơi núi rừng hoang sơ. hiện tại, người M’nông ở xóm Đắk Ngo (Tuy Đức) vẫn gia hạn nghi lễ này.
Truong nuoi day tre mo coi –
Maison Chance
Địa chỉ: 19A, Đ. Số 1, Kp 9, P. Bình Hưng Hoà A Q. Bình Tân, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam
Hotline : 090 906 2528
Web site : https://maison-chance.org/shop
